Πυρετός: Φίλος ή εχθρός;

• Ο πυρετός προκαλεί άγχος στους γονείς και αποτελεί την κύρια αιτία αναζήτησης παιδιατρικής εκτίμησης.
• Είναι πολλοί οι γονείς που πιστεύουν ότι ο πυρετός είναι επικίνδυνος για το παιδί και πρέπει οπωσδήποτε να αντιμετωπιστεί.
• Ωστόσο, πρέπει να γίνει σαφές ότι η χορήγηση αντιπυρετικών στα παιδιά γίνεται για να βελτιώσει τη διάθεσή τους και όχι για να ρίξει τον πυρετό.

 

Τι θεωρείται πυρετός?
Όταν η θερμοκρασία από τη μασχάλη είναι ≥38^οC

Στα νεογνά πυρετός θεωρείται θερμοκρασία ≥37,5 ^οC, οπότε χρειάζεται να αναζητήσουμε άμεσα παιδιατρική εκτίμηση.

Ωστόσο, ειδικά στα νεογνά μπορεί να έχουμε μια ένδειξη πυρετού όταν είναι βαριά σκεπασμένα και ντυμένα δυσανάλογα με την εξωτερική θερμοκρασία ή όταν δεν έχουν πάρει αρκετά υγρά, δηλαδή όταν έχει περάσει αρκετή ώρα από το προηγούμενο γεύμα.

Σε αυτή την περίπτωση αφαιρούμε τα ρούχα και στη συνέχεια επαναπροσδιορίζουμε τη θερμοκρασία του.

Η θερμοκρασία είναι πιο υψηλή αργά το απόγευμα και χαμηλότερη νωρίς το πρωί.

Κάθε παιδί έχει τη δική του συνήθη θερμοκρασία, γι’ αυτό και η φυσιολογική θερμοκρασία σώματος είναι περίπου 37 ^οC με απόκλιση ±0,6 μετρώντας από τη μασχάλη με κάποιο αξιόπιστο ηλεκτρονικό θερμόμετρο.

 

Μπορεί ο πυρετός να έχει επιβλαβείς συνέπειες για τον παιδικό οργανισμό?

Ο πυρετός είναι σύμπτωμα, όχι νόσος, και κατά συντριπτική πλειοψηφία οφείλεται σε καλοήθη νοσήματα, δεν αυξάνεται ανεξέλεγκτα, αλλά ρυθμίζεται από τον υποθάλαμο του εγκεφάλου.

Τα συχνότερα νοσήματά που προκαλούν πυρετό είναι οι διάφορες λοιμώξεις είτε από μικρόβια είτε από ιούς. Μπορεί, όμως, ο πυρετός να είναι εκδήλωση και άλλων παθήσεων.

Αιτίες πολλές: λοίμωξη από ιό ή από μικρόβιο, ένα εμβόλιο, ένα φάρμακο, η έντονη δραστηριότητα (παιχνίδι), η συναισθηματική αναστάτωση ή το γεγονός ότι τους φοράμε πολλά ρούχα, ηλίαση ή θερμοπληξία, συστηματικά νοσήματα.

 

Μία απλή και σχετικά εύκολη μέθοδος για να διαπιστώσουν οι γονείς αν το παιδί που πυρέσσει έχει κάτι ανησυχητικό είναι να το παρατηρήσουν όταν “πέσει” ο πυρετός μετά τη χρήση κάποιου αντιπυρετικού.

Αν το παιδί, όταν μείνει απύρετο, είναι ζωηρό και έχει κέφι για παιχνίδι, τότε κατά πάσα πιθανότητα δεν έχει σοβαρό πρόβλημα. Αντίθετα, εάν το παιδί και μετά την υποχώρηση του πυρετού δε νιώθει καλά, δεν παίζει, ή είναι υπνηλικό και δύσθυμο, τότε πρέπει να εξεταστεί από παιδίατρο άμεσα.

 

Είναι ο πυρετός χρήσιμος για τον παιδικό οργανισμό;

Ο πυρετός είναι ένας τρόπος άμυνας του οργανισμού εναντίον των λοιμωδών παραγόντων. Η αυξημένη θερμοκρασία αναστέλλει την ανάπτυξη των μικροβίων και τον πολλαπλασιασμό των ιών.

Άρα, έως ένα βαθμό, ο πυρετός είναι για τον οργανισμό μας ένα χρήσιμο σύμπτωμα.

 

Πώς να αντιμετωπίσω τον πυρετό του παιδιού?
• Δε χρειάζεται να θερμομετρείτε το παιδί «προληπτικά», κάθε μισή ή μία ώρα, αλλά μόνο όποτε το νιώθετε ζεστό
• Μπορείτε να ντύσετε το μωρό με άνετα ρούχα ή να του τα βγάλετε. Εάν το παιδί κρυώνει ή έχει ρίγος, μπορείτε για λίγο να το σκεπάσετε
• Να του κάνετε ένα χλιαρό μπάνιο (36-­37 ^οC). Βάζουμε το παιδί στο νερό όταν η θερμοκρασία έχει φτάσει στο μέγιστο ύψος ή όταν έχει ξεκινήσει να πέφτει. Όχι όταν συνεχίζει να ανεβαίνει ή εάν το παιδί έχει ρίγος

• Δώστε του πολλά υγρά για να μην αφυδατωθεί
• Εάν η θερμοκρασία είναι 38^οC και το παιδί νιώθει δυσφορία χορηγείστε αντιπυρετικό- παρακεταμόλη (Depon ή Panadol) ή/ και ιβουπροφένη (Algofren)
• Σκοπός δεν είναι να πέσει ο πυρετός, αλλά να νιώσει το παιδί καλύτερα
• Είναι δυνατό να χορηγηθούν αντιπυρετικά σε παιδιά ακόμα και με χαμηλή δεκατική πυρετική κίνηση, που δεν έχουν όρεξη να παίξουν, είναι μίζερα και γκρινιάρικα ή δεν τρώνε.
• Έναρξη με παρακεταμόλη. Συνδυασμός παρακεταμόλης/ αντιφλεγμονώδους στις δύσκολες περιπτώσεις που ο υψηλός πυρετός με κακή γενική κατάσταση επανέρχεται νωρίτερα των 5­-6 ωρών, τότε τα εναλλάσσουμε κάθε 3­-4 ώρες

ΠΡΟΣΟΧΗ δε δίνουμε άλλο αντιπυρετικό πριν τις 3 ώρες

• Δίνουμε το αντιπυρετικό με σύριγγα (χωρίς τη βελόνα) για σωστή μέτρηση της δόσης του φαρμάκου
• Προσοχή σε αντιπυρετικά που έχουν την ίδια ουσία (πχ depon, panadol, dolal). Αν τα δίνετε όλα μαζί μπορεί άθελά σας να φτάσετε σε τοξική δόση
• Το γεγονός ότι η χορήγηση αντιπυρετικού μειώνει την θερμοκρασία δεν πρέπει να επαναπαύει γονείς και γιατρούς και δεν αποκλείει σοβαρή νόσο
• Μη δίνετε ποτέ ασπιρίνη σε παιδί
• Κρατήστε το παιδί μακριά από το σχολείο ή τον παιδικό σταθμό, τουλάχιστον για μια ημέρα επιπλέον από το σταμάτημα του πυρετού
• Δεν απαιτείται αντιβίωση σε όλα τα παιδιά με πυρετό

 

Take-home message

• Ο πυρετός αποτελεί φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού συνήθως σε κάποια λοίμωξη
• Είναι ο πρώτος μηχανισμός άμυνας
• Χορηγούνται αντιπυρετικά στα παιδιά όχι με στόχο να έχουν φυσιολογική θερμοκρασία, αλλά να αισθάνονται καλύτερα
• Τα αντιπυρετικά χορηγούνται μόνο όταν χρειάζεται στη σωστή δοσολογία
• Η παρακεταμόλη είναι το παλαιότερο αντιπυρετικό και μέχρι σήμερα πρώτης επιλογής.
• Όταν το παιδί νιώθει έντονη δυσφορία, παραλήρημα, υπερβολικό λήθαργο θα πρέπει να αναζητήσετε άμεση παιδιατρική εκτίμηση.